اکوکمپ چیست و چه اشکال و ویژگی‌هایی دارد؟
در دهه‌های اخیر، گردشگری از مفهوم شهرها فراتر رفته است و گردشگران تمایل دارند تا در دامان طبیعت و در کنار کوه و دشت و دریا، اوقات خوش خود را سپری کنند. با احتمال آسیب‌های حضور انسان‌ها در طبیعت، تلاش‌های بسیاری صورت گرفت تا طبیعت‌گردی کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کند و یکی از این تلاش‌ها ایجاد اقامتگاه‌هایی با نام اکوکمپ است.
اکنون این سوال پیش می‌آید که اکوکمپ چیست و چگونه به حفظ طبیعت کمک می‌کند. در ادامه این مطلب از زی گلمپینگ همراه ما باشید تا با اشکال و انواع اکوکمپ و مفهوم آن آشنا شوید.
آشنایی با اقامتگاه‌های گردشگری ایران
پیش از پرداختن به پاسخ این سوال که اکوکمپ چیست؛ ابتدا بهتر است تا نگاهی به اقامتگاه‌های گردشگری در ایران داشته باشید. برخی از اقامتگاه‌ها همچون هتل‌ها، هتل آپارتمان‌ها، خانه‌ها و مهمان‌پذیرها در داخل شهر قرار دارند و امکانات کامل‌تری را برای مسافران فراهم می‌کنند.
در عوض، برخی دیگر از محل‌های اقامت برای گردشگران همچون پناهگاه، اقامتگاه بوم گردی، اکوکمپ و پلاژ نیز در محیط‌های طبیعی ساخته می‌شوند و مناسب طبیعت‌گردان هستند. در این میان، اکوکمپ را می‌توان بهترین نوع اقامتگاه برای توسعه طبیعت‌گردی و اکوتوریسم دانست که در ادامه بیشتر درباره آن صحبت می‌کنیم.
اکوکمپ چیست؟
برای کسی که با هدف طبیعت‌گردی و بوم گردی راهی سفر می‌شود، هدف اصلی لذت بردن از محیط‌های طبیعی و رسیدن به آرامش در دامان طبیعت است. با این وجود، هدف مهم‌تر در این صنعت، حفظ محیط زیست و جلوگیری از آسیب انسان به محیط‌های طبیعی است. البته در این میان نباید چرخه مالی و رشد اقتصادی جوامع محلی را نیز نادیده گرفت!
افزایش حضور گردشگران در محیط‌های طبیعی و توسعه اکوتوریسم، نیازمند زیر ساخت‌ها و فراهم کردن امکانات موردنیاز برای گردشگران است. اکوکمپ‌ها نیز با هدف تأمین نیازهای گردشگران در طبیعت و در عین حال با هدف حفظ محیط زیست به وجود آمدند. یک اکوکمپ باید با استانداردهای حفظ محیط زیست چه در سطح محلی و چه در سطح بین‌المللی هماهنگ باشد و متناسب با فرهنگ بومی و شرایط منطقه به وجود آید. در یک سطح بالاتر اقامتگاه‌هایی شبیه اکوکمپ که سطح خدمات و رفاهی بالاتری دارند و جزو اقامتگاه‌های لوکس به‌شمار می‌آیند، تحت عنوان گلمپینگ در دنیا شناخته می‌شوند.
بین اکوکمپ با اقامتگاه بوم‌گردی چه تفاوتی وجود دارد؟
پس از آشنایی با مفهوم اکوکمپ، ممکن است اکنون این تصور برای شما ایجاد شود که اقامتگاه‌های بوم گردی و اکوکمپ‌ها تفاوتی با یکدیگر ندارند؛ در حالی که این‌طور نیست! اکوکمپ‌ها اقامتگاه‌های دائمی یا فصلی در محیط‌های طبیعی مانند جنگل، دشت و دامنه کوه هستند که با هدف حفظ محیط زیست به وجود می‌آیند. اما اقامتگاه‌های بوم گردی ممکن است در داخل شهر یا روستا نیز ساخته شوند و بر آشنایی گردشگران با رسوم و فرهنگ جوامع محلی نیز تأکید دارند. البته توجه داشته باشید که هم اقامتگاه‌های بوم گردی و هم اکوکمپ‌ها، امکانات خوبی را در اختیار گردشگران قرار می‌دهند.
ویژگی‌های اکوکمپ چیست؟
برای آشنایی دقیق‌تر با مفهوم اکوکمپ، باید ویژگی‌های آن را نیز بشناسید. از ویژگی‌های اکوکمپ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اکوکمپ زمانی معنا دارد که در مکان‌های طبیعی واقع شده باشد.
- اکوکمپ‌ها در مناطقی با آب‌وهوای خوب و دنج و آرام ایجاد می‌شوند.
- در اکوکمپ فرصت انجام تفریحات منحصر به فردی مانند تماشای ستارگان کویر را خواهید داشت.
- اداره اکوکمپ توسط مردم بومی هر منطقه را نیز می‌توان از ویژگی‌های اکوکمپ دانست.
- اقامتگاه‌ها در اکوکمپ به شکل خانه‌ها و سوئیت‌های بومی، چادر یا خیمه است.
- برای ساخت اکوکمپ از مصالح بومی استفاده می‌شود تا بیشترین هم‌خوانی را با منطقه داشته باشد.
- پذیرایی از گردشگران در اکوکمپ‌ها، مطابق فرهنگ و رسوم مردم محلی آن منطقه است.
اشکال اکوکمپ از سقف دائمی تا چادرهای موقت
ممکن است این سوال برای شما نیز ایجاد شود که چه نوع اقامتگاهی را اکوکمپ می‌نامیم و در واقع یک اکوکمپ باید چه شکلی داشته باشد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که اشکال اکوکمپ بسیار متنوع بوده و در مناطق مختلف با توجه به منطقه جغرافیایی، شرایط آب‌وهوایی، فرهنگ منطقه و... اکوکمپ‌ها را به شکل‌های زیر راه‌اندازی می‌کنند:
- خانه‌های روستایی و سنتی
- کلبه‌های چوبی
- خانه‌های گنبدی
- اتاقک‌های ساده
- خیمه
- چادرهای عشایری
در ایران نیز اکوکمپ‌ها اشکالی متنوعی دارند و در نقاط مختلف به وجود آمده‌اند.
اکوکمپ‌های ایران و آرامش در دامان طبیعت
حال که می‌دانیم اکوکمپ چیست و چه اشکالی دارد؛ بهتر است تا کمی به اکوکمپ‌های ایران بپردازیم. ایران کشوری چهارفصل با تنوعی از مناطق مختلف است و به همین دلیل انواع اکوکمپ را می‌توان در چهار گوشه ایران برای اقامت انتخاب کرد. انواع اکوکمپ‌های کویری، ساحلی، جنگلی، عشایری و... در ایران وجود دارد که از جمله این اکوکمپ‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اکوکمپ یارا تنکابن
- اکوکمپ سوباتان
- اکوکمپ شهداد
- اکوکمپ دیلمان
- اکوکمپ متین آباد
- اکوکمپ دورنا مشگین شهر
تفریحاتی که در یک اکوکمپ در انتظار شماست!
اگر شما نیز از جمله افرادی هستید که تاکنون اغلب سفرهای خود را در هتل‌های چند ستاره سپری کرده‌اید، ممکن است این تصور اشتباه را در ذهن خود داشته باشد که اقامت در یک اکوکمپ خسته‌کننده می‌شود؛ در حالی که اصلا این‌طور نیست! تفاوتی نمی‌کند که مقصد شما کجاست و کدام اکوکمپ را انتخاب می‌کند؛ در هر حال تفریحات مختلفی در انتظار شماست که تاکنون آن‌ها را تجربه نکره‌اید! موارد زیر تنها برخی از فعالیت‌ها و تفریحاتی است که در اکوکمپ‌های مختلف وجود دارد:
- تماشای حیات وحش و گله حیوانات مختلف
- آشنایی با گونه‌های حیاتی منحصر به فرد
- بازدید از زمین‌های کشاورزی و مزارع مختلف
- رصد ستارگان
- شترسواری در کویر
- صخره‌نوردی و تپه‌نوردی
- آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ بومیان منطقه
- نقاشی از طبیعت
- تجربه زندگی روستایی و عشایری و برقراری ارتباط با جوامع محلی
- انجام ورزش‌های مختلف مانند دوچرخه‌سواری، راه‌پیمایی، والیبال ساحلی و...
کلام آخر
در این مطلب از زی گلمپینگ به این سوال پاسخ دادیم که اکوکمپ چیست و شما را با ویژگی‌ها، تفاوت‌ها و اشکال اکوکمپ آشنا کردیم. خوشبختانه تعداد و تنوع اکوکمپ‌ها در ایران رو به افزایش است و امید به حفظ محیط زیست، در عین بهره بردن از آن، افزایش می‌یابد. اگر تاکنون تجربه سفر به دل طبیعت و اقامت در یک اکوکمپ بومی را نداشته‌اید، پیشنهاد می‌کنیم تا برای یک‌بار هم که شده، آن را تجربه کنید. در هر سفر و تفریحی به خاطر داشته باشید که طبیعت میراث نیاکان ماست و وظیفه داریم تا آن را سالم و بدون آسیب به نسل‌های بعد تحویل دهیم!
سوالات متداول
اکوکمپ‌ها اقامتگاه‌هایی در محیط‌های طبیعی هستند که با هدف حفظ محیط زیست، تأمین رفاه گردشگران، آشنایی با فرهنگ مردم محلی و کمک به اقتصاد جوامع محلی ساخته می‌شوند.
اغلب اکوکمپ‌ها در ایران با راه‌اندازی پنل‌های خورشیدی اقدام به تولید برق کرده‌اند و از این برق می‌توان برای شارژ موبایل و دیگر وسایل هم استفاده کرد. همچنین برخی از آن‌ها اینترنت پر سرعت نیز در اختیار گردشگران قرار می‌دهند. با این وجود پیشنهاد می‌کنیم تا در سفر خود به جای اینترنت و استفاده از موبایل، از زیبایی‌ها و تفریحات طبیعت استفاده کنید.
امکانات بهداشتی مانند سرویس بهداشتی و حمام، وسایل پخت‌وپز، سرویس خواب، یخچال و... را می‌توان از امکانات کلیه اکوکمپ‌ها دانست. همچنین برخی از دیگر امکانات تفریحی و ورزشی مانند والیبال ساحلی، صخره‌نوردی، شترسواری و... با توجه به نوع منطقه، در اکوکمپ‌های مناطق مختلف ایران فراهم شده است.