برای صعود به علم کوه چگونه آماده شویم؟
علم کوه از کوه‌های زیبای ایران و دومین قله بلند، پس از دماوند است. در طول سال بسیاری از کوهنوردان برای صعود به علم کوه برنامه‌ریزی می‌کنند. مناظر اطراف علم کوه بسیار زیبا و تماشایی هستند و در حین صعود نیز از کنار جریان آب عبور می‌کنید. البته صعود به علم کوه نیازمند آمادگی‌های بسیاری است و بدون برنامه‌ریزی و آمادگی نمی‌توان به این قله صعود کرد. در ادامه این مطلب از زی گلمپینگ قصد داریم تا نکات مهم پیش از صعود به علم کوه را معرفی کرده و شما را برای این طبیعت‌گردی خاص آماده کنیم؛ پس تا انتها همراه ما باشید.
علم کوه کجاست؟
علم کوه، قله‌ای به ارتفاع تقریبی ۴۸۵۰ متر است و از نظر تقسیمات کشوری در استان مازندران و ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر کلاردشت قرار دارد. در مسیر رسیدن به علم کوه، از کلاردشت و روستای رودبارک گذر می‌کنید. در واقع علم کوه در میان قله‌های منطقه تخت سلیمان قرار گرفته و در سفر برای صعود به علم کوه این فرصت را دارید تا از جاهای دیدنی کلاردشت نیز دیدن کنید. سرسبزی و مناظر زیبای اطراف علم کوه موجب می‌شود تا کوهنوردان علاقه خاصی به این کوه داشته باشند.
بهترین زمان صعود به علم کوه
در فصول پاییز و زمستان، بارش برف، طوفان و سرمای شدید موجب می‌شود تا امکان صعود به علم کوه وجود نداشته باشد. این وضعیت تا بهار نیز ادامه‌دار خواهد بود و خطر ریزش بهمن نیز وجود دارد. بهترین زمان صعود به علم کوه از نیمه دوم تیز تا اواسط شهریور است که شرایط جوی، امکان صعود به این قله را فراهم می‌کند. در تابستان علاوه بر صعود به علم کوه، امکان کمپ زدن در اطراف کوه یا ماندن در گلمپینگ را نیز دارید.
مسیرهای صعود به علم کوه
سفر به علم کوه را می‌توان یک طبیعت‌گردی و اکوتوریسم خاص و جذاب دانست که تاکنون مشابه آن را نداشته‌اید. برای صعود به علم کوه نیز مسیرهای مختلفی وجود دارد که در این بخش به معرفی آن‌ها می‌پردازیم. برخی از این مسیرها ساده‌تر هستند و برخی دیگر از مسیرهای سخت بوده و تنها کوهنوردان حرفه‌ای امکان فتح آن را دارند.
مسیر حصارچال در علم کوه
ساده‌ترین راه صعود به قله علم کوه، از مسیر حصار چال است. ابتدا باید در حدود ۲۰ کیلومتر را در منطقه تنگ گلو سپری کنید که جاده‌ای خاکی است و امکان پیمایش آن با ماشین وجود دارد. ادامه مسیر را به سمت ونداربن پیش بروید که البته مسیر شما پیاده‌روی خواهد بود. از اینجا به بعد، کوه‌پیمایی شما آغاز می‌شود تا پس از حدود ۲ ساعت به حصارچال برسید.
حصارچال در ارتفاع حدودی ۳۸۰۰ متری قرار دارد و اغلب کوهنوردان شب را در آنجا سپری کرده و صبح، مسیر صعود قله را در پیش می‌گیرند. از حصارچال نیز پس از ۳ تا ۴ ساعت کوه‌پیمایی، قله علم کوه را فتح خواهید کرد.
مسیر سیاه سنگ‌ها علم کوه
آغاز راه شما در مسیر سیاه سنگ، قرارگاه کوه‌نوردی در ونداربن است که در ارتفاع ۲۲۰۰ متری قرار دارد. پیاده‌روی شما از ناحیه کشتی سنگ آغاز شده و به سمت پناهگاه سرچال در ارتفاع ۳۸۰۰ متری ادامه پیدا می‌کند. اغلب کوهنوردان شب را سرچال می‌مانند و صبح، مسیر یخچال را در پیش می‌گیرند. ادامه مسیر به سمت دروازه جهنم و سپس علم چال است.
سپس باید از علم چاه، به سمت چپ بروید و از سومین شن اسکی صعود کنید. مسیرهای بعدی شما به ترتیب، گردنه چالون، قله سیاه سنگ و مسیر به سمت قله شاخک است. البته نباید روی قله شاخک بروید، بلکه باید سمت جنوبی آن را دور بزنید. از شاخک، مسیر با حصارچال ترکیب می‌شود تا پس از ۲۰۰ متر قله را فتح کنید. در این مسیر، مراقب ریزش سنگ‌ها و گم شدن در دهلیزهای بین راه باشید.
گرده آلمان‌ها
صعود به علم کوه از این مسیر، نیازمند مهارت و تجهیزات حرفه‌ای همچون طناب و ابزارگذاری است. پس از رسیدن به علم چال، به سمت راست حرکت کنید تا به سکوی آرش برسید. حالا مسیر خود را افقی ادامه دهید یا اصطلاحاً تراورس کنید تا به گردنه بین شانه کوه و گرده برسید. در ادامه، مسیر صعود شما از پله غول‌راه، قیف یخی، سنگ سماور و دیگر مسیرها گذر می‌کند. بخش‌هایی از این مسیر، نیاز به تراورس و حرکت افقی دارد و در نهایت قله علم کوه را فتح خواهید کرد.
مسیر هری رست یا هاری رست در علم کوه
این مسیر از پناهگاه خرابه کف علم آغاز می‌شود تا در ادامه پس از مسیر سنگی تند و عبور از شکافی یخچالی، به پای دیواره برسید. مابقی مسیر در سمت چپ است تا از کارگاه لهستان ۵۲ به چپ بپیچید و به سمت قیف هاری رست بروید. در ادامه، پس از ۳ طول با درجه ۵.۸ و ۵.۹، به زیر کلاهک بزرگ می‌رسید. سپس به سمت بالا ادامه دهید تا به زیر کلاهک کوچک برسید.
پس از یک طول دیگر، به کارگاه یخ خواهید رسید که در سمت راست مسیر فرانسوی‌ها قرار دارد. دو سه طول دیگر با درجه ۵.۱۰ در پیش دارید تا وارد ریزشی‌ها شوید. ۳ طول دیگر در ادامه وجود دارد تا به قله علم کوه در سمت شرقی برسید و آن را فتح کنید. انتهای مسیر هری رست حداقل به ۲ سال سابقه سنگ‌نوردی نیاز دارد تا توان بالا رفتن از دیواره را به دست بیاورید.
مسیر فرانسوی‌ها
طولانی‌ترین مسیر برای صعود به علم کوه است که از کارگاه یخ شروع می‌شود. در ادامه، پس از مسیر هاری، به چپ برید. از آنجا به طاقچه آرش می‌رسید و مسیر پایین به سمت دو پاندول با سیم بکسل را در پیش بگیرید. مابقی مسیر، صعود به سمت بالا است تا به طاقچه قمقمه برسید. مسیر را به سمت قیف ادامه دهید و چند طول را طی کنید تا پس از یک صعود ریزشی، قله روی خط رأس، توسط شما فتح شود.
چک لیست تجهیزات لازم برای صعود به علم کوه
برای صعود به قله علم کوه باید لوازم و تجهیزات مختلفی را همراه با خود داشته باشید. در ادامه چک لیست تجهیزات برای صعود به علم کوه را معرفی کرده‌ایم که برخی از آن‌ها مناسب کمپینگ در طبیعت اطراف علم کوه هستند:
- لوازم کوه‌نوردی: عصای کوه‌نوردی، کفش کوه‌نوردی، بادگیر، کاپشن کوه‌نوردی، لایه اول، لایه میانی، شلوار و کاپشن پر، جوراب کوه‌نوردی، دستکش کوه‌نوردی، کلاه کوه‌نوردی، پانچو یا بارانی، چراغ قوه و عینک کوه‌نوردی
- کوله پشتی و کاور کوله
- لوازم کمپینگ: چادر، چراغ چادر، زیرانداز، کیسه خواب و پتو
- چراغ خوراک‌پزی و ظروف کوه‌نوردی: لیوان، قاشق و بشقاب، کتری، تابه و چاقو
- غذا و آب: غذاهای سبک و مغذی و انواع میوه‌های تازه و خشک
- کیف کمک‌های اولیه: داروهای مسکن، وسایل شستشو و ضدعفونی‌کننده زخم‌ها
نکات مهم در صعود به علم کوه
صعود به علم کوه چالش‌برانگیز است و در این مسیر باید نکات مختلفی را مدنظر قرار دهید تا در نهایت بدون هیچ مشکلی این قله را فتح کنید. از نکات مهم در این گردشگری ماجراجویانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتخاب مسیر صعود به علم کوه، به مهارت شما بستگی دارد. مثلا برای صعود از دیواره علم کوه باید توانایی‌های خود برای سنگ‌نوردی را تقویت کنید و حرفه‌ای باشید.
- اگر تجربه کوه‌نوردی ندارید، پیش از صعود به علم کوه، ابتدا قله‌هایی با ارتفاع کمتر را امتحان کنید.
- مراقب باشید تا در علم کوه گم نشوید، به ویژه زمانی که هوای ابری است.
- برای مقابله با آفتاب سوختگی، از کرم ضد آفتاب و وسایل حفاظتی مانند کلاه استفاده کنید.
- سرعت خود در هنگام کوه‌نوردی را افزایش ندهید تا دچار افت انرژی و خستگی نشوید.
- آب و غذای کافی همراه خود داشته باشید و به میزان کافی مصرف کنید تا بافت‌های بدن دچار مشکل نشوند.
سخن پایانی
اگر اهل کوه‌نوردی و تجربه‌های جذاب هستید، صعود به علم کوه یک طبیعت‌گردی خاص است که تاکنون تجربه نکرده‌اید. مناظر اطراف علم کوه به قدری زیبا هستند که از تماشای آن‌ها سیر نخواهید شد. یکی از نکات مهمی که در این سفر باید رعایت کنید، حفظ محیط زیست است. زباله‌های خود را در طبیعت رها نکنید و به خاطر بسپارید که وظیفه شما حفاظت از این طبیعت خارق‌العاده و گام برداشتن در مسیر گردشگری پایدار با حفظ طبیعت است.
سوالات متداول
علم کوه دومین قله بلند ایران با ارتفاع تقریبی ۴۸۵۰ است که در میان قله‌های منطقه تخت سلیمان قرار دارد.
به طور کلی صعود به این قله، بین ۴ تا ۶ ساعت طول می‌کشد. ۱:۳۰ از این زمان را از پای کوه تا محل آغاز پیمایش علم کوه، در راه هستید و در حدود ۱:۳۰ تا ۲ ساعت نیز تا دشت حصارچال فاصله دارید. مابقی زمان شما، مسیری است که از حصارچال به خود قله می‌رسید.
علم کوه یک قله بلند است و در هنگام صعود، خطراتی همچون ریزش سنگ، لیز خوردن و سقوط و تغییرات ناگهانی آب‌وهوا سلامت کوهنوردان را تهدید می‌کند. به همین دلیل در هنگام صعود باید تمامی نکات ایمنی را به دقت رعایت کنید و برای فتح قله، توان بدنی کافی داشته باشید.